Beskidzkie Centrum Zabawki Drewnianej w Stryszawie.
Gmina Stryszawa to kraina ludowych zabawek.. Tak powiadają. Dlatego jeden z pierwszych wpisów postanowiłem poświęcić miejscu z którym jestem związany zawodowo, a który de facto staje się coraz bardziej znaną atrakcją turystyczną. Od wielu lat pracuję w Beskidzkim Centrum Zabawki Drewnianej, które jest atrakcją Beskidu Żywieckiego. To ciekawe centrum zabawek dla dzieci, położne obok kościoła św. Anny w Stryszawie.
Z tego wpisu dowiesz się:
– skąd się wzięły drewniane zabawki na Żywiecczyźnie
– co to jest Beskidzkie Centrum Zabawki Drewnianej
– poznasz informacje praktyczne dotyczące zwiedzania tego obiektu
– zobaczysz kilka zdjęć wykonanych w Centrum Zabawki Drewnianej
– możesz obejrzeć mój film ukazujący tę atrakcję
Beskidzkie Centrum Zabawki You Tube
Stryszawa to przyjemna miejscowość, a zabawki to atrakcje dla dzieci, rodzin podróżujących ze swoimi pociechami, seniorami – którzy wracają wspomnieniami do czasów dzieciństwa. Ale skąd te kolorowe cuda wzięły się na terenie Żywiecczyzny? Poniżej pokrótce wyjaśniam tę kwestię.
Zobacz również wpis o wypoczynku prymasa Wyszyńskiego w Stryszawie; otworzy się w nowej karcie – kliknij tutaj
Beskidzkie Centrum Zabawki Drewnianej w Stryszawie; zabawkarstwo żywiecko-suskie
Zabawkarstwo ludowe to jeden z symboli Beskidu Żywieckiego. Pierwsze wzmianki o tworzeniu drewnianych zabawek pochodzą z ok. I poł. XIX w. Na obszarze od Żywca po Suchą Beskidzką jest kilka wsi, w których tworzono zabawki: Przyborów, Koszarawa, Pewel Wielka, Lachowice, Kuków, Kurów, Kocoń, Stryszawa. Tworzyły one najstarszy w Polsce ośrodek chałupniczego wyrobu zabawek. Patrząc teraz – prawie wszyscy twórcy ludowi zabawkarze mieszkają w gminie Stryszawa i jej najbliższej okolicy, i nadal strugają zabawki ludowe dla dzieci.
W pierwszym etapie zabawki ludowe z drewna były produktem ubocznym powstałym przy wyrobie różnych przedmiotów z drewna, a skoro był na nie zbyt, to je tworzono. Co jest ważne – tworzeniem zabawek nie zajmował się pojedynczy twórca ale cała jego rodzina. Dlatego też w Stryszawie mówi się o rodzinach zabawkarskich.
Najpierw był to wyrób chałupniczy, z którego zysk pozwalał podreperować domowy budżet (a pamiętajmy, że góralom się nie przelewało, szczególnie znane jest określenie „bieda galicyjska”). Po pewnym czasie, kiedy popularność zabawek rosła, zabawkarstwo stało się działalnością rzemieślniczą.
Poszczególni członkowie rodziny zajmowali się różnymi etapami jej tworzenia. Dzięki temu praca szła szybciej, a skoro cała rodzina pracowała nad zabawkami – tradycja ta była przekazywana z pokolenia na pokolenie i właśnie ten proces tworzenia zabawki został wpisany na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego.
Zabawki strugano z drewna miękkiego, ew. do niektórych detali wykorzystywano drewno twarde (np. do skrzydeł “klepoków“, dzięki czemu skrzydła te były bardziej wytrzymałe oraz wydawały głośniejszy odgłos “klepania”). Najczęściej wykorzystywano nóż szewski do cięcia skóry, tzw. „gnyp”. Bardzo ostry nóż w połączeniu z miękkim drewnem sprawiało, że struganie szło szybciej.
Najbardziej popularne zabawki to bryczki, wozy drabiniaste, drewniane koniki, grzechotki, kołyski, “klepoki“ czyli machające skrzydłami ptaszki. Ile koni posiadała drewniana bryczka, wóz? – twórcy najczęściej tworzyli dwa koniki, które były przymocowywane do wozu z kółkami. Figurka drewnianego konika była pomalowana najczęściej na kolor czerwony lub buraczkowy. Dodatkowo z przodu bryczki robiono otwór ze sznurkiem, dzięki czemu drewniana zabawka nadawała się do ciągnięcia przez dziecko.
Ptaszki stryszawskie
Drewniany ptaszek też jest zaliczany do zabawek, ale pierwszą jego funkcją nie była funkcja zabawowa. Była to drewniana dekoracja, np. drewniane ptaszki wykorzystywano na choince jako ozdoby. Ptaki również strugano “gnypem“. Wyrzeźbienie nim jednego małego ptaszka zajmuje doświadczonemu twórcy ludowemu ok. 3-5 minut. Do strugania drewnianych ptaszków najczęściej wykorzystywano sosnę wejmutkę, a malowano je bardzo kolorowo, dlatego też są one nazywane “rajskimi ptaszkami”.
Cieszę się że dotarłeś do tej części wpisu. Mam nadzieję że zainspirowałem cię do zobaczenia tych miejsc. Dziękuję ci za wirtualną kawę, która pomoże mi w utrzymaniu i rozwoju bloga..
Beskidzkie Centrum Zabawki Drewnianej w Stryszawie, czyli miejsce z tradycją..
Centrum Zabawki Drewnianej to atrakcja Stryszawy. Zabawki ludowe znalazły swoje godne miejsce. Od roku 2011 mieści się ono w wyremontowanym, zabytkowym dworku, a kultywuje żywiecko-suskie tradycje zabawkarskie. Można tutaj zobaczyć wystawę stałą zabawek, filmy i prezentacje dotyczące zabawkarstwa, zakupić pamiątkę. Zwiedzający mogą wziąć udział w warsztatach z malowania własnej zabawki, bibułkarstwa, tworzenia koszyczków ze sznurka, ozdób wielkanocnych lub choinkowych..
Park Drewnianej Zabawki Ludowej
W ogrodzie Beskidzkiego Centrum odnajdziemy Park Drewnianej Zabawki Ludowej, gdzie zobaczymy dużych rozmiarów bryczkę, konika, dudka, drzewo z kolorowymi ptakami, czy „klepoka”. Ostatnio na ganku centrum zabawki pojawiły się dwa duże, kolorowe koguty..
Od roku 2017 można zwiedzić nowy, drewniany budynek tzw. „Dom Zabawkarza”. Znajdziemy tam stałą wystawę – rekonstrukcję kuchni zabawkarza z warsztatem pracy. Obok „izby zabawkarza” znajduje się sala rekreacyjno-wypoczynkowa, gdzie można kupić kawę, herbatę, napój. Na poddaszu znajduje się pomieszczenie do organizacji wystaw, małych imprez kulturalnych, warsztatów.
Czy warto zobaczyć i pobawić się drewnianymi zabawkami?
To drewniana zabawka dla dziewczynki i dla chłopca. Po pierwsze jak to się mówi są one made in Poland. Jest ona ekologiczna, niedroga. Można dziecku je zaprezentować ukazując jakimi zabawkami bawiły się ich babcie i dziadkowie. Dla dziewczynek drewniany konik pod choinkę to ciekawy prezent, a chłopcy mogą być zainteresowani bryczkami i wozami drabiniastymi.
Beskidzkie Centrum Zabawki Ludowej – informacje praktyczne
Jeśli poczytamy przewodniki turystyczne wydane wiele, wiele lat temu, to można w nich wyczytać, że w Stryszawie znajduje się „Muzeum Zabawki”, „Minimuzeum Zabawki” etc. Obecnie również (ale o wiele rzadziej) można znaleźć tego typu określenia w publikacjach, internecie. Warto wyjaśnić tę kwestię.
Otóż formalnie w Stryszawie nie ma muzeum. Owszem – istnieje Beskidzkie Centrum Zabawki, ale działa ono przy Gminnym Ośrodku Kultury. To właśnie ta instytucja od prawie ćwierć wieku chroni i popularyzuje tradycje żywiecko-suskiego ośrodka zabawkarskiego. Efekt ponad 25-letniej pracy, działań jest taki, że rokrocznie to miejsce odwiedza kilka tysięcy turystów, a w roku 2016 to zabawkarstwo zostało wpisane na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego.
Beskidzkie Centrum Zabawki cennik (rok 2024)
Jeśli w okresie kiedy zwiedzamy Centrum Zabawki na terenie GOK-u znajdują się inne wystawy czasowe, wtedy również mamy możliwość ich obejrzenia (malarstwo, rzeźba, szkło, sztuka współczesna). Samo zwiedzanie Centrum z oprowadzaniem bez warsztatów – 12 zł./os. Dzieci, seniorzy, grupy zorganizowane (min. 10 osób) – 10 zł./os, dzieci do lat 3 – zwiedzanie bezpłatne. Cena warsztatów: od 25 zł./os. do 35 zł./os. – w tym już jest wliczona cena za zwiedzanie.
Do Centrum możemy wejść „z marszu”, jednak jako że jest ono coraz bardziej popularne dla grup i gości indywidualnych, warto wcześniej zadzwonić lub napisać maila z informacją że planuje się przyjechać. O jego otwarciu oraz zasadach zwiedzania zapewne dowiemy się z internetu. Można również skontaktować się i spytać o obecne zasady zwiedzania. Namiary poniżej.
AKTUALIZACJA z dn. 01.01.2023: Beskidzkie Centrum jest otwarte w godzinach: pn-pt: 8.00-18.00, sob: 8.00-16.00. Ostatnie wejście na zwiedzanie – godzinę przed zamknięciem. Ostatnie wejście na warsztaty i zwiedzanie – 2 godz. przed zamknięciem. Szczegóły – w informacji w aktualnościach na stronie beskidzkiecentrumzabawki.pl i stryszawa.pl.
Beskidzkie Centrum Zabawki adres
Adres: 34-205 Stryszawa 740
Telefon: 33 874 70 03
Email: gokstryszawa@poczta.fm
FB: Beskidzkie Centrum Zabawki Drewnianej
Strona www: beskidzkiecentrumzabawki.pl
Warto skontaktować się również dlatego, że rzadko ale czasem zdarza się, że Centrum jest zamknięte, ponieważ pracownicy GOKu organizują imprezy plenerowe, warsztaty w terenie, etc. Pamiętajmy, że jest to ośrodek kultury.
Stryszawa, zabawki drewniane – czyli gdzie je kupić?
Przy centrum zabawek działa sklepik, w którym można kupić pamiątkę z tych okolic. Zdarzało się, że ktoś zamawiał zabawki on-line, wtedy pracownicy centrum wysyłali je pocztą za pobraniem lub po wcześniejszej opłacie na konto.
Wybrane noclegi
Hotel Beskidzki Raj, Stryszawa
Agroturystyka Przytulia, Stryszawa
Szkolne Schronisko Młodzieżowe “Pod Jałowcem”, Stryszawa
Agroturystyka Seroczyńska Agata, Stryszawa
Agroturystyka Krystyna i Zygmunt Kąkol, Stryszawa
Czy warto pojechać do Beskidzkiego Centrum Zabawki? – zdecydowanie tak. To bardzo fajna atrakcja dla dzieci. I piszę to nie tylko z tego względu, że tam pracuję. Można poczytać opinie w internecie, napisane choćby w google. To ciekawa atrakcja rozwijana powoli i spokojnie od 25 lat i co ważne – alternatywa na niepogodę. Być może jeśli tutaj przyjedziesz to zobaczymy się na miejscu. A może oprowadzę Cię po tym miejscu 🙂 ?
Jeśli planujesz przyjechać i zobaczyć się ze mną – napisz do mnie maila lub pozostaw wiadomość na fanpage „W Beskidzie”. Jeśli tylko będę mógł – z przyjemnością się z Tobą spotkam. Poniżej dodatkowa galeria zdjęć oraz mój film z Beskidzkiego Centrum Zabawki.
Ogólny opis Beskidu Żywieckiego zobaczysz tutaj.
Dziękuję ci za przeczytanie wpisu. Mam nadzieję że zainspirowałem cię do zobaczenia tych miejsc. Dziękuję ci również za wirtualną kawę, która pomoże mi w utrzymaniu i rozwoju bloga..
Beskidzkie Centrum Zabawki
